28 januari 2021 in De Telegraaf

In Nederland zijn er bijna een miljoen leerlingen in het voortgezet onderwijs die tussen maart 2020 en maart 2021 maximaal dertig procent fysiek naar school zullen zijn geweest. Voor pubers is naar school gaan belangrijk en noodzakelijk. Zij hebben interactie met leeftijdsgenoten nodig voor een gezonde sociaal-emotionele ontwikkeling. De vorige lockdown leidde tot grote leerachterstanden, vooral voor leerlingen uit sociaal-economisch zwakkere gezinnen. Door het afstandsonderwijs wordt de al bestaande kansenongelijkheid in het onderwijs vergroot. Als je geen bijlessen kunt betalen, haal je de achterstanden moeilijker in.

Psychische klachten

Jeugdartsen melden bovendien een grote toename van het aantal jongeren met ernstige psychische klachten. In de puberleeftijd zijn kinderen volop in het proces van identiteitsvorming, waar zij het contact met leeftijdsgenoten nodig hebben. Jeugdartsen zien, als gevolg van het wegvallen van school, sport en bijbaantjes, een toename van somberheid, eenzaamheid, eetstoornissen en suïcidale klachten bij pubers en waarschuwen voor het hoge aantal meldingen van huiselijk geweld. Volgens artikel 3 van het VN-Kinderrechtenverdrag is de regering verplicht de belangen van kinderen en jongeren mee te laten wegen in het beleid en deze belangenafweging inzichtelijk te maken. Volksgezondheid gaat niet alleen over de IC-capaciteit, maar ook over het welbevinden van toekomstige generaties. De schoolsluiting is, volgens minister De Jonge, vooral bedoeld om ouders te dwingen thuis te werken en zo het aantal reisbewegingen te beperken. Het kan niet zo zijn dat scholieren als sluitpost in het coronabeleid worden ingezet. Een algehele schoolsluiting moet, nu we de schade van het afstandsonderwijs kennen, simpelweg een no-go zijn. 

Uitdragen

De geest moet terug in de fles. Hoewel vakbonden en lerarenorganisaties vol op de angsttamboerijn slaan, rapporteerde het RIVM dat scholen, met een besmettingsaandeel van 5,2%, geen coronabrandhaarden zijn en dat clusterbesmettingen op scholen zelden voorkomen. De overheid zou die boodschap actief moeten uitdragen. Een nulrisico-optie bestaat niet, zelfs als alle leraren gevaccineerd zijn. Daarom moet het onderwijs op een verstandige manier omgaan met corona, zonder dat jongeren het kind van de coronarekening zijn. Het openhouden van de scholen moet daarbij een niet-onderhandelbaar uitgangspunt van het beleid worden. De vraag moet niet zijn óf de scholen weer open kunnen, maar hóe. 

Kapitaalvernietiging

Toekomstige generaties zonder enig perspectief laten verpieteren achter een beeldscherm is kapitaalvernietiging. Samen met docenten en jongeren kunnen beleidsmakers creatieve oplossingen verzinnen om het onderwijs door te laten gaan, met het belang van het kind voorop. Zie de bioscoop of sporthal bijvoorbeeld als klaslokaal. Think outside the box. Niemand komt nu op voor middelbare scholier. Pubers moeten een stem krijgen in het coronadebat en de politiek moet aan het werk om ook hun belangen mee te wegen. Garandeer dagelijks sociaal contact en fysiek les voor iedere scholier.

Mascha ten Doesschate is psychiater, Remy Balistreri is docent. 

Samen met ruim 150 docenten en deskundigen zijn zij het initiatief VO-OPEN (www.vo-open.nl) gestart, om aandacht te vragen voor de belangen van middelbare scholieren in de coronacrisis.